Uro XV
No. 1
J anu a ro/ M arto 1 9A2
Oiiciala Organo
de la internacia
VEGETARA LIGO
ESFERANTISTA
(V. L. E )
VEGETARANO
Ofieiaia Organo
de la
INTERNACIA
VEGETARA LNIO
(I.V.U.)
Adreso: Oscar Biinemann, Hainburgo 24 . Papcnhuderstr. 32, I!I.. Gerrnanujo.
Landaj sekretarioj kaj abonprezo en tiacia rnono:
Argentino (Pes. pap. 3. ): S-ro Graciano Garcfa. Rioja 812,
Buenos Aires.
Belgujo (B 4.—): S-no Yvonne Colijn. Martelaarslaan 40. (*ent
(Gand).
Bulgarujo (Levoj 50,—): S-ro Petr Mitkov, Bulevard Evlogi
Georgiev 49. Sofio.
ĉeĥoslovakujo (kĉ. 25.—): S-ro Emil Mai, Miihlfeldgasse 11,
Gablonz a. N.
Danujo (dkr. 4. —): F-no Margrethe Noil. Fredericiagade 6. II.,
Kopenhago-K.
Estonujo (Ekr. 3.—) F-no Helmi Dresen, poslkast 6, ralino.
Francujo (ffr. 20.—): F-no Cĉcile Royer, 14 Rue des Carmes,
Parizo V. poŝtkonto Parizo 25 777.
Gernianujo (Rm. 3.—): La redaktanto. poŝtkonto Hamburgo
31 883.
Hungarujo (P.4.—): S-ro Biliari Mor, Tokoly-ut 85, 11/6,
Budapeŝto VII.
Latvujo (Latoi 4.—): S-ro Julio Bejzots, Aspazia-Bulv.9, loĝ. 3,
Rigo.
Litovujo (Lid. 8.—): S-ro Vladas Butkus, III. Gimnazija, Mai-
ronio 12, Kaiino.
Nederlando (fl. 2.—): S-no Catharina J. Roskes-Dirksen,
Aiiemoonstraat 96, Hago* poŝtkonto 52008.
Polujo (zl. 8.—): S-ro Chajm Kuŝnir, Ui. Orwida 5, Wolomin
po\viat Radzyminski.
Sovjetunio (R. 1.50): U. U. Zajcev, Moskvo 66, Lefortovskij per.
7a, kv. 1,
Svedujo (skr. 4.—): 5-ro Erik Brenander. Fyrunga.
Svisujo (sfr. 4—): S-ro Paul Enz, Nuxowerk, Rappers\vil,
(St. Gallen), Poŝckonto VIII/17062.
Grandbritujo (ŝ. 4/—): S-no Margaret Blaise, „Bonveno“, Usono (dol. 1.—): S-ro Kari Frbding, 124 King Street. Madi-
19 Litchfield Avenue, Lo\ver Morden, Surrey, Anglujo. s °o, Wis.
E1 la landoj necititaj oni sendu rekte al la redaktanto la cgalvaloron de 4 svisaj frankoj. La kuponoj de UEA estas akceptataj
kaj estu uzataj preferc ol nacia mono. Anoncoj pri vegetaraj manĝejoj kostas la egalvaloron de dek svisaj frankoj.
La VEGEIARA LIGO ESPERANTIS4 A (V. L. E.) estis iondata en la jaro I908-a, durn ]a Dresdena Uiiiversala Kongreso
de Esperanto. (jia organo, Ia ^Vegetarano 11 estis fondata en la jaro 1914-a. La kotizo por VLE kaj !a ahonpago por la „Vege-
tarano“ estas identaj.
La cclo de VLE estas, disvastigi Esperanton inter la Vegetaranoj kaj Vegetarismon inter la Esperanfistoj. Krome,
danke al nia internacia helpa lingvo, ĝi voias helpi kaj antaiienpuŝi la internacian vegetaran movadon kaj la solidarecon inter
vegetaranoj de ĉiuj landoj pli efike, ol tion povus fari naciaj organizoj aŭ revuoj.
Fine, nia ligo volas kunigi aron da homoj, kiuj interkonsente komplotas kontraŭ ĉio malbona kaj kiuj subtenas interne je
)a Esperarita movado la etikan nivelon de nia komuna volo.
La ĝenerala sekretario kaj kasisto de VLE estas nune Oscar Bŭnemann, Hamburgo 24, Papenhuderstr.32, III.. Ger-
manujo. Landaj sekrctarioj prizorgas informojn, enkasigas kotizojn, propagandas kaj tradukas, se oportune. artikolojn el nia
organo por naciaj parenccelaj eldonaĵoj.
Libereco.
Multaj liomoj postulas patose Hberecon, kiam ui pa-
rolas pri aJkolioJinalpermesoj, kaj kia estus la (kriado, se
ni postulus eĉ, ke oni fcrmii ĉiujn buĉejojn kaj ĉesigu buĉ-
bestbredadon! Nuntempe oni havas la liberecon, trinki
alkoholon kaj man&i kadavrojn laŭvdlc, kaj mir la kon-
sidero pri ilia sano malhelpas innltajn liomojn, uzi tiuu
„liberecon ‘ 4 tnabnodere. Malgraŭ la plej evidentaj pruvoj
pri la krimoj de la alkoholo kicl trinkaĵo, la plej multaj
ŝtatoj ne donis ankorafl al tiu ĉi veneno ĝian decan lokon,
nome en la apoteko, kie jarn opio, kokaino kaj aliaj dan-
ĝeraj substancoj havas sian specialan lokon.
Cu en organizita Irornaro plena Jibereco por ĉiu indi-
viduo estas ebla? Certc ne! Cies libereco limiĝas tie,
kie ĝi puŝas kontraŭ !a Ĵibereco de aliaj cstajoj. Kaj pcr-
fekta leĝaro estus tia, kia difinus por ĉiu iudivkluo la
ĝustajn limojn de ĝiaj iliberecoj kaj ŝanĝiĝus konstantc
laŭ kr ŝanĝo konstanta de la produkt-metodoj. Leĝaro
en epoko, en kiu ĉiu individuo prizorgas mem siajn viv-
bezonaĵojn kaj inferŝanĝas oLjdktojn faritajn kun meti-
istoj produktantaj aliajn objektojn, devas esti absolute
malsama ol leĝaro en epoko, en kiu per atnasrĝo de ka-
pitalo la vivbczonaĵoj kaj la superfluaĵoj estas iabrikataj
pogrande. Tie ĉi ĉiu p-roduktanto havas intereson pli-
grandigi sian produiktadon ikaj altrudi siajn varojn al
aĉetantoj sen konsidero pri tio, ĉu Ja aĉetanto profitos aŭ
malprofitos per la aĉetado. Tial ni vidas ĉie grandegajn
atiŝojn pri cigaredoj. biero, vino, kiujn Ia prodŭktantoj
enias trudi al Ja publiko kaj kontrau kiuj efektive la pu-
bliko devas defendi sin.
La ĉefa regulanto en tiu ĉi luktado iuter produktantoj
kaj konsuniantoj estas la mon o. Ĝia manko devigas
ĉiun konsinnanton, aeeti unue tiujii ajojn, kiujn li vcre
bezonas por sia vivsubteno, kaj nur post kontentigo de
tiaj urĝaj vivbezonoj aĉeti supcrfluaĵojn trudatajn de ia
produktantoj. Tiamaniere. en uia kapitalista moiuio, pres-
kau sole la mono difinas la Iimojn de nia libereco, kaj la
nraJriĉaj klasoj envias tiujn, kiuj per pli da rnono povas
liavigi al si pli da ĝuoj.
Ketkfoje, en libroj «pri higieuo, etiko, moralo ktp., oni
atentigas pri tio, ke ne ĉio. kio cstas havebla per niono,
estas bona. Sed ĝenerale la ipubliko nialmuitc atentas
tiajn mstruojn kaj avidas irniti la vivnranieron de la riĉaj
klasoj. Malriĉeco tiel estas konsiderata, kvankam ne
nomata, malsano. Kaj verdire ĝi estas maliielpo cn la
tuta vivo, kaj per ĉiuj fortoj ĉiu individuo dcvas eviti
ĝin.
Ccrtaj grupoj provis kaj ankoraŭ provas ŝanĝi la
nunan staton i>er tio, ke ili stampas malriĉecon kiel
virton; sed virto ne povas esti io, kio malhavigas al la
honio ankaŭ Ia necesaĵojn, agrablajojn kaj sanajn ĝojojn
de la vivo. Tial estas eraro, nriksi la demandon de viv-
reforrno kun la cciado de abnegaciuloj.
Certe, Ja nova generacio kreos vivordon, en kiu la
liomo ne estos sklavo de industrio kaj kapitalo, sed
mastro. Vivordon, kiu malebligas arnasiĝon de posed-
aĵoj, kaj tiel ankau de liberccoj, en unu mano. Vivordou,
kiu tiamaniere liberigos ĉiujn honmjn kaj la rasojn nun
2
VEGETARANO
konsideratajn malsuiperaj, donante al ĉiu libereeon de
ekzisto kaj, konipreneble, saintempe multajn limigojn cie
iibereco. En la oriento de Eŭro«po kaj en Siberio ni Ĵam
vidasla provon de tiaj celadoj, kiuj liavas tre altan etikan
valoron.
Nia taskb estas. averti cn kapitalistaj ŝtatoj kontraŭ
la troimpaj norrnoj de „bonvivadr>“, kiun la favorataj
klasoj iinoiitras al la popolo. kaj en la landoi de nova
ekonomio averti kontraŭ la produktado de sivpcrfluaj kaj
eĉ danlgerai varoj kaj kontraŭ normigo de vivforrnoj,
kiujn ni konsideras maibonaj. Kiam kolektiviĝas la indi-
viduoj, estas ankoraŭ pli necese, ol sub resado de falsa
individuismo, ke la nonnigo de ĉio nepre ne niallielpu
.progreson de la vivformoj Jaŭ la direkto, kiun ni sekvas.
Ekzeinple, se tuta doinaro havas nur unu solan kuirejou
por ĉiuj loĝantoj. por plisinipligi la mastruinadon kaj li-
berigi taŭgaju fortojn por produktanta laboro, oni devas
ĝusfaiempe aranĝi, ke tiu kuirejo donu anfkaŭ senviandan
nutraĵon.
Sur la kampo de la lioma* sinnirtro regas fal.saj dioj.
kaj ilin ni devas faligi. Tio estas necesa en nuna socia
ordo; tio estos pli necesa aukoraii en nova socia ordo,
kiu faiigos diojn sur imiltaj aliaj kampoj. 0. B.
La supra arlikolo cblc vekos konJraŭdiroin. Ni plezure akcepfos iiin kai
jfoius, se per Inlerŝanffo de opinioj nia bulteno povus respeguii idevitflecon
en nia rondo. Sed ne sendu longajn artikolojn!
Moderna nuirado.
Martin Hoke, Rats\veinberg 14, MeiBen i. Sa., Germ.
Aldone al la artikolo „Pri vivoreformo kaj moderna
nutrado 4 * aperinta en niaj nunieroj XIV/3 kaj 4, nia sam-
ideano Hoke donas jenajn konsilojn:
Por la praktikado de la vivreformo la unua bczonajo
estas Ja konvinkiĝo pri ĝia ebleco kaj ĝia valoro. Kie tiu
konvinko mankas, la plej firma decido baldaŭ ŝanceliĝos.
Sed post konvinkiĝo Ja arguinentoj de la ŝanceliĝo estas
ne nur malfortigitaj, scd eĉ forigitaj: oni ne plu pensas
kaj avidas pri la forlasitaj nutrajoj. Mi citu, por doni
kelkajn direktigajn detalojn, la plej ĉefajn el tiuj forig-
endai nutrajoj. Laŭ Waltcr Tlŭel la plej danĝeraj estas:
porkajo, ovoj, buljono, tnalnova fromaĝo. Pri la argu-
mentoj por ilia rifuzo nn ne parolu. Kiu fkonvinkiĝinte!)
nur kelkajn monatojn sin nutradis scn ili. jam lasas la
arguinentadon ai sia nazo kaj rie plti bezonas subtilajn
raciajn apogiletojn, Ikiuj ja tiom o-fte diferencas ĉe la di-
versaj pTireformaj verkistoj.
Mi komplctigu la liston per kelkaj propraj aldonoj:
Oni evitu viandajojn entutc, Jaŭeblc lakton kaj laktajojn
Iĉiuj bestaj albumenoj efikas en la homa korpo ekscitante
aŭ eĉ turmcntante), alkoholajojn kaj tabakaĵojn kompren-
eble (necesc por elĝui la subtilajn bongustoju de )a nutr-
ajo), kafon kaj ĉokoladon same,
Nun sekvu kelkaj nutraĵeroj, kiuj estas nur koniplet-
igiJoj de 3a kutiinaj mauĝoj: mi aludas al la spicajoj. lli
aŭtomate malebliĝas pro sia akra gusto. PIcj ofte kaj
plej grandkvante uzafaj estas salo kaj sukero. Pri am-
baŭ estas dirinde, ke substancoj kemiaj ne taŭgas por la.
homa nutrado. La unua estas supozeble la plej danĝera
veneno de la civilizita homaro. Vi supozeble scias, ke
duin la lastaj jaroj la kuracistoj Gerson kaj Sauerbrucli
atingis laplej certajn kaj bonajn sanigojn ĉe plej danĝeraj
malsanoj per grandparte freŝa vegetara nutraĵo kaj
nepra forlaso de salo. Ne mirige! Salo ja
estas kemia, ne organika substanco, kiun la korpo tutc
ne povas asimili. Oi forlasas la korpon tia. kia ĝi eniris.
Sed la danĝera fakto estas, ke la salo estas solvebla. Pro
tio ĝi trapenetras la tutan organismon kaj kaŭzas per
eligo de certa akvokvanto rimarikeblan ŝanĝon de la
sangopremo. Nu, vi ekkonus, ke ĉiutaga konsumo de su-
fiĉa saJokvanto la samon signifas kiel peklado dc la viv-
anta homa korpo, kaj vi ankaŭ komprenos. kc multjara.
aliiĝo de la sangopremo malfortigas la rezistpovon dc la
organismo kaj estas ĉefkauzo por arego da malsanoj.
Krom la daŭraj ĉagrenigoj: ĉiama trinkemo (por rcstarigi
la naturan sangoprcmon) kaj ŝvitemo (por eligi la salon
kaj poste la troan akvokvanton),
Same pri sukero. Oni ĝin ja fabrikas el organiikai
substancoj; sed tiuj ĉi per la produktado (ĉefe pr<> vartn-
egigo kaj rafinado) estas tiom transformitaj, kc pri or-
ganikeco preskaŭ nenio plu estas rimarkebla. Oi nun
estas senviva materio. Kiel la salo, ĝi pro sia solvebleco
ankau trapenetras la tutan organismon ktin la saniaj mal-
bonaj sekvoj (plialtigo de la sangopremo, trinkemo, ŝvit-
emo). La sola diferenco estas, ke la korpo ĝin asimilas.
aŭ pli trafe: ĝin amasigas, kaj per tio kreas multloke mal-
saniĝemajn regionojn.
Hble vin interesas Ja efiko de ĉi tiu materio sur mian
organismon. Mi preskaŭ ne plu sentas avidon al stikero
kaj sukeraĵoj 'kaj konsurnas neniom da ili (por salatoj mi
uza.s rafinitan kansukeron. sed mahnulte da ĝi). Se ini,
ekzemple okaze de vizito. cedas kaj rnanĝas kukon, mi
I>aJdaŭ poste rimarkas sekiĝon de la lipoj kaj buŝo. l io
estas la plej certa siguo pri la ŝanĝo de la korpa bon-
stato, kaŭzita per altiro de la korposuko, por ekvilibrigi
la sangokonsiston. Mi sentas trinkcmon kaj ŝvitemon.
kai post sufiĉa tempo la bonstato cstas reatingita.
Mi povas manĝi grandkvante mielon aŭ la plej dolĉajn
fruktojn, kiel daktilojn, figojn, sekigitajn vinberojn, ne
sentonte sekaju lipojn kaj buŝon au trinkemon. Sed ku-
leretpleno da rafinita sukero sufiĉas por aperigi tiujn ĉi
siuiptoinojn.
Nun vi certe demandas: K i o d o restas? Nu.
restas !a tuta manĝebla nattiro. La forigitaj ajoj estas ju
ĉefe hornaj produktajoj aŭ preparitajoj. Pensu pri dolĉaj
fruktoj, nuksoj, Iegomoj, greno. ĉu ne riĉa olektcbleco?
Kaj per si mem encerbiĝas la ekscio: ju pli natura, des
pli tatiga la nutrajo. Mi siJentu pri la sentataj ĝuoj kaj
l>ri la feliĉiga ckkono, ke la antaŭan ĝuavidon anstataŭis
vera ĝuetno, kiu mem decidas. kio kaj kiom da ĝi taŭgas.
Neniu ektinui pri la demando: kion manĝi? Scnskru-
pule oni manĝti dum tagoj, eĉ semajnoj, la saman nutr-
ajon tiom longe, kiom ĝi bongustas. Krom la ĝuemo ja
ekzistas ankoraŭ alia konsilanto neerarigebla: patrino
Nuturo mem. Gustatempe ŝi zorgas. ke alia frŭkto aŭ
vegetajo pretiĝu, kaj ĝustatempe ŝi donas al ni ankau
)a einon a) ĝi. Eĉ dtnn la vintro ne estas rnanko. Krom
la enJandaj fruktoj konserveblaj (temas pri (iermanujo)
kaj legomoj (ekz. karotoj, brasikoj, celerioj, tenpomoj)
prezentiĝas ja sufiĉe da sudaj fruktoj, ĉu freŝaj, ĉu sek-
igitaj, kaj nuksoj.
Nur marĝene mi volas diri. ke por lioroj de malfortik-
eca cedemo ja ĉiarn ekzistas la ebleco sen viando kuiri
almenaŭ satmbonguste preskau ĉiujm kutirnajn manĝajojn.
Kio malbongustas el si mem, tio forrestas de la nianĝo-
tablo, Cetere ekzistas ankau viandsurogatoj.
Kiom da ajoj kaj laboro eviteblaj! Pensu pri konfit-
ajaj ujoj, ipri tioni multaj ĉefornaj laboroj! Tarnen ne^ su-
pozu, ke novkutima vivmaniero estas afero komfoTta!
Mi jam citis la ĝenajon pri smkeraĵoj. Pli imilte ĝenas.
VEGETARANO
5
se reformeinulo post sufiĉa tempo en kom»pleta burĝa
ornato devas ĉecsti kutiman feston. Scd plcj tcrura estas
la tempo, kiu sekvas. Dum lnultai tagoj atikoraŭ li mov-
ifeas en nuho dc postrcstinta tabakodofaeo. Gin retenas
eĉ la liaŭto post -ripetitaj iavoj. Tiel smbtila sento fariĝas
turmcnto!
Nu, la refontiemulo baldau akomodiĝas: li restas
hejme aŭ en la naturo aŭ en samidcana rondo. Volonte
!i rezignas je la kutimaj piezuroj ne plu kontcntlgaj; ĉar
!i ja trovas tiom da novaj ĝojoj kaj ĝuoj veraj.
Kaj kiii ne volus vere ĝoji kaj ĝui?
La saiiRo ne cstas bona.
Uni kutimas diri aii almeiian kredi, ke , v sangr> donas
saiiffon**. Jen fonto de «randa eraro .pri nia nniriĝo. Se
oni sin bazus sur tiun ĉi prineipon. ke sango donas
saniton. oni devus manĝi eervaĵon, por fariĝi mteligenta,
nervnin, por ekliavi bonajn nervojn. uuiskdiojn. por fariĝi
forta. Tm estus seusenea. kaj tamen la plej multaj per-
sonoj manĝas bifstekon, pcnsame pri bonesta ĉcvalo, kiu
tiras sarĝon: oni esperas fortiĝi, eĉ ne pensante pri tio,
ke tiu „ipursanga besto“, montranta perfektan harnionion
de nmsfkoloj kai vivo, siinpie estas veKetarano.
La sango ne estas siitupla fluidajo. Gi estas kmunetit-
aĵo, kaj kmmietUa el multe pli da elementoj, oi la blnnkaj
kaj ruĝaj saiiRodisketoj. pri kiuj ni lernis en la lcrnejo.
Nc hazarde la sanKO troviĝas en nia korpo. Gi cstas sin-
tezaĵo, fabrikita de nia korpo lau la proporcio de ĝia eb
uziĝo, kaj la stomako estas la liveranto de nuiltaj ele-
mentoj, cl kiuj konsistas la sango. Mi ne eitos tiujn clc-
mentojn, por timiKi neniun. Sufiĉas scii, ke se iun ma-
terion oni bezonas por sia saimo, oni devas preni tiun
materion en ĝia natura stato, en freŝaj nutraĵoj, kaj ne
cn malnova sango, kiu jarn eluziĝis. Otii ne metas cindr-
ojn en fornon, por estigi vannon, sed novan karbon. Nu,
tiujn freŝajn nutrajn elementojn oni povas trovi nur eu la
kreskajoi (plantoj). Tio estas fakto, tre oite jam pruvita.
Aliflanke, se oni servus al vi sub ĝia vera noino tiuu
viand-lavan akvon, kiun oni nomas buljono, \ i certe ri-
fuzus ĝin. Kaj la restaĵo, la viaivdo servmta por tiu „bu!-
joiuTT ĉu vi kredas, ke tiu spoiiKaĵo lavita kaj boliRita,
liveros al vi ankoraŭ nutrajn kaj vivajn elementojn?
Laŭ GeorKes Simmcr en „Naturisme“, trad. O. B.
Ba/a dieto.
Mi ŝatus fari kelkajn rimarkigo-jn, rilate al la artikolo
pri „Vegetarismo kaj racia nutrado“ en la mtmero 3-a.
paĝo 23.
l J ri la gusto nii ne volas disputi. kvankam mi tute ne
konsentas kun la verkinto. Tamcn tio, 'kion Ii diras pri
proteinoj (li uzas la vorton: aibunieno), estas sufiĉe grava
kaj tute ne komipleta-
Generale la hoinoi mauĝas tro multc da proteinoj kaj
ne elektas siajn nutrajojn tiel. ke jli havu bazan (alkalan)
eksceson. Oite la manĝaioj daure havas mineralacidan
dksceson. Ci tiu dcvas esti neiitraligata, kaj tion faras
mnonio, devcninta de malkonstruiĝo dc proteinoj.
La aeida troo do rekte devigas nin manĝi ankau pro-
teinan troon. T io ei, siavice, estas kaŭzo klare alrnontr-
cbla de du malbonaioj. Unue: la aminoacidoj, la „brikoj‘'
de |a proteinoj. per iu incito, kaŭzas grandan liberiĝon de
varmo ĝis preskaŭ duoble pli grandan ol povus .rezulti
d plcna forhrulo de la proteino TTo signifas, ke aliaj
sub.stancoi, la bnilmaterialoĵ de la tnaŝino, nia korpo, tute
nenecese forbrulas, ke nia korpo troe varmiĝas, ktp.;
ĝi signifas efektivan pcrdon!
Due: la medio de amoniosaloj, malhelpas bonan eks-
krecion. tiel ke la korpo fariĝas malpurajujo, Ekzemple
urinacido tiuokaze faeile amasiĝas eii ]a artikoj, kio katt-
zas artriton.
Ni do zorgu. ke uiaj mitraĵoj, meznombre, havu al-
kalan restaĵon, - - efektiva alkala troo, kio ankaŭ estus
danĝera, ne povas formifei cn nia korpo, ĉar ĝin ligas la
karbonacklo, kiu cstiĝas ĉe la daŭra oksidiĝo, kaj re-
zultas ntir nedanĝeraj bikarbonatoj ekskreciotaj
Bazan restajou havas: jegomoj. terpomoj, fruktoj. (es-
ceptoj estas tre maloftaj) kaj lakto. Mi devas tamen ri-
markigi, ke, se oni forjetas ]a akvon, kun kiu oni kuiris
la legoinon. oni forĵetas samteinpe la alkalan rcstaĵon,
kaj eĉ rczultigas acidan eksccson! Oni tion do nepre
ne faru! Prefere, se la intestoj estas sutiĉe fortaj, oni
nianĝu nekuiritajn legoinojn kaj fruktojn. Tio havas
grandajn avantaĝojn. Lnue: Oni netiion forjetas. I>ue:
Oni ne difcktas aŭ detruas fa vitaimnojn. Trie: Oni ne
bezonas akloni salon ,por bongustigi la legoimojn. (Gerie-
rale oni manĝas tro da kuirsalo. Rezuitas: Soifo, tro-
streĉiĝo de lu renoj, kaj eble eĉ ainasiĝo de salo en la
korpo, ĉar la renoj ne povas ĝin sufiĉe rapidc ekskrecii).
Oni tanten atcntu, ke la manĝaĵoj ne estu infektitaj. (En
regionoj. kie la ŝanco de infekto ekzistas, oni eble povas
sin ŝirmi kontraŭ tio tiamaniere, ke oni metas la legoni-
ojn manĝotajn dum tuta nokto aii eĉ pli longe en k>ior-
Iiavan akvon. Kompreneble ĝi ciihavu iuir tre malmulte
da kloro. Mi ne scias, ĉu ekzistas iaj spertoj eu iiu ĉi
kampo. Oni devus ĝin elprovi.)
Acidan restajon havas: viando. ĉiui grcnoj, sekigitaj
faboj kaj pizoj.
Vi tuj povas konstati, ke se via dieto liavas acrdan
troon kaj via korpo devas ĝin neŭtraligi per anionio el
vianda proteino, tiu j>Iiuzado de viando ankoraŭ pli-
grandigas la acidan eksceson.
Letere tute ne estas iiidĥfercnte. kiajn proteinojn ni
uzas. La proteinoj dc nia korpo konstruiĝas per 18 ami-
noacidoj, kiuj povas kombiniĝi umi kun la alia cn rnult-
egaj manieroj.
Viando enhavas ĉiujn ammoacidojn, kiujn ni bezonas.
Grenoj. fahoj kaj pizoj, kvankam tre proteinriĉaj, mal-
havas kelkajn el la nej>re necesai brikoj. T erpomoj kaj
diversaj legomoj kaj lakto, larnen, jes enhavas ilin. kvan-
kam ne tioin grandikvante.
Rezulto de nia ekzamenado do estas: Viando, kvan-
karn proteiuriĉa kaj enhavauta ĉiujn necesajn brikojn. ta-
mcn estas netaŭga nutraĵo j>ro acida troo, pro diversnj
aikaloidoj (kai krome pro etikaj kialoj).
Grenoj. faboj kaj pi/oj estas tre nutraj manĝaĵoj, lia-
v as tanicn acidan eksceson kaj ne kompictan protemon,
(tio estas: ĝi ne enhavas ĉiiiiti necesajn brikojn). Ni do
ne manĝu tro multe da ili.
Terpomoj kaj diVersaj Jegomoj liavas alkalan restajoa
kaj komplctan proteinon.
Lau vastaj eksipcrimcntoj 20 30 gramoj da proteino
ĉiutage sufiĉas. se nia dieto samtempe havas bazan
oksceson; tio estas do proksimume la duonodc la kvanto,
kiun nomis la verkinto de la nomita arti-kolo. Se rii do
imanĝas sufiĉe da terpomoj kaj Jegomoj, iom da pano,
prefere el la plena (— tuta) grenero, kaj proks. 50 gram-
4
VEGETARANO
ojn da graso ĉiutage, ni ne bezonas fari al ni iajn zorgojn.
Al ĉiuj, kiuj volas scii pli multe pri tiu ĉi temo, rni kon-
silas legi la ĉi-rilatajn verkojn de Ragnar Berg.
\V. P. Roelofs, Dalweg 6, Soest, Nederlando.
Absoluta forigo de la Vivisekcado.
Ekzistas hoanoj. kiuj kontraŭbatalas la gasiniliton, sed
ue militon ĝenerale, ne vildante, ke per tia distingo Mi
glorigas militon 'kaj protektas la militon kontraŭ la tek-
nikaj inventaĵoj, per kiuj la milito mortigos sin im-eni.
Kiani miuacos gasmilito, neniu protekto estos ebla, kaj la
j egantoj mem trovigos en la sama danĝero kiel la milit-
antoj. La hipokritaj ve-krioj pri suĉinfanoj kaj virinoj
mortigataj (kvazaŭ la fratoj kaj patroj de tiuj infanoj kaj
virinoj estus sipeciala klaso destinita mortigi kaj esti
mortigata) devos mutiĝi, kaj la milito perdos sian mask-
on. Neniu povos sin savi. Kiam estis inventita la pulvo.
iom post iom falis la fieraj kasteloj, kies estroj ĝis tiam
vivis per rabado kaj militado. Kiam regos aera kaj per-
gasa milito, ne estos plu e ! ble aranĝi amasbuĉadojn, kies
kostojn pagos la stultuloj kaj mizeruloj el la popolo.
Ekzistas ankaŭ personoj, kiuj deziras leĝojn kontraŭ
vivisekcado, sed nur rilate al hundoj, katoj kaj ĉevaloj.
Mary F. Lovell en la monata revuo The Starry Cross
(Philadelphia, 3243 Chestnut Street, Usono) skribas jenon
sub titolo „Kia! mi laboros nur por ia absoluta forigo dc
vivisekcado 41 :
1. Vivisekcado estas etike malbona. Sub neuiaj ajn
kondiĉoj oni povas trovi mildan juĝon aŭ senkuipigon
pri ĝi.
2. La praktikado de vivisekcado estas grava malhelp >
kontraŭ ia progreso eu la serĉado de pli noblaj kaj pru-
dentaj metodoj de kuracado.
3. Krom tio, ke vivisekcado okazigas la fundamcntaa
malbonon: trudi nemerititan suferegon al sentemaj esf-
aĵoj, ĝi estas kulpa pro tio, ke tiuj sentemaj estaĵoj estas
turmentegataj kun la intenco liberigi moralajn krimulojn
el la justa puno pro iliaj matbonagoj, do, absolvante ilin.
4. Car evidente la tunnentad-o ai iu ajn sentema estaĵo
per vivisekcado estas granda maljustaĵo, estas same evi-
dente, ke la inaljustaĵo restas sa-ma en la okazo de eia
sentema estaĵo.
5. Pro tio estus maljusta ĉiu sistemo, per kiu estus
liberigatu certa kategorio de sentemaj estaĵoj kun la ne-
evitebla rezuito, ke proporcie pli granda ŝarĝo da sufer-
ego estus ĵetata* sur aliajn estaĵojn, kiuj estas same setV-
emaj kontraŭ korpa doioro, La korpa doloro estas la
grava punkto konsiderinda kaj ne la deinando, ĉu iu ka-
tegorio de bestoj estas pli ligita al la lioma vivo ol aliaj
bestoj. ■*
6. Plue estas evidcnte, ke tia sisterno, se ĝi fariĝus
leĝa, kaŭzus, ke la bestoj ne protektitaj kontraŭ vivisekc-
ado perdus komplete ĉian protekton kaj fariĝus pli facilc
ol nun la viktimoj de vivisekcantoj. *
7. La sperto montras, ke povas okazi, ke la kreo de
icĝoj donas pli da malbono ol da bono: utnie per la ren-
Samideanoj!
Atentu pri la Oka Internaeia Kongreso de Vegetaranoj
en Eden, 1932, Jaŭ la bulteno de 1. V. U„ kaj infornui
pri ĝi la lokajn organizojn de vivreforino.
Estas dezirinde, ke multaĵ esperantistoj partoprenu.
verso de la intencoj de la iniciatintoj; >due pro tio, ke la
ekzisto de certaj leĝoj supozeble ofte estas barilo kon-
traŭ pli bonaj leĝoj. „Duona peco da pano estas pli bona
ol neniom da pano u , estas proverbo konsiderata de
multaj homoj kiel la pinto de saĝeco; sed fakte ĝia apliko
ofte estas sinrple rimedo, por malatenti aferon, eĉ ne
konsiderinte ĝin supraĵe.
La filinpesto.
Jam kelkfoje la „Vegetarano“ insistis pri tio, ke ?a
filmo en siaj nunaj prczentaĵoj pentras mensogan bildon
kaj ,per sia absurda romantiko falsas nian kulturon. En
la ĉiusemajna .,Wcltbŭhne“ (Mondscenejo), kiu parolas
speciale pri la ridindaj malpermesoj dc la cenzuro, ni
trovas sub la surskribo „Tion neniu malpennesas“ jcnan
eltiraĵon el Berlina ĉiutaga gazeto:
I 3 ri bestturrnentado Joseph Delmont parolis en la
Nationalhof, Berlino. Delmont estis artisto, bestgardisto,
bestkaptisto, bestdresisto kaj filinreĝisoro. Li do estas
informita pri la fabrikado de bestfilmoj. Li klarigis, ke
ĉiuj filrnoj pri kaptado al grandaj bestoj kaj pri A-frikt)
enhavas sennombrajn turmentegojn por la sovaĝaj
bestoj. Ekzemple, oni nun pretigas germanan filmon
..Atlantide 44 , en kiu estas montrataj kameloj mortantaj
pro malsato en belga kolonio. La filmdirckcio eĉ nc
hezitis lasi la kamclojn iakte rnorti pro malsato; sed !a
belga bestprotekta societo persekutas la aferon. En la
filmo „Trader Horn“ ligna ŝtipo estis puŝata tra la ma!-
supra makcelo de leono. Por la filmo „Afriko parolas 4 *.
oni tranĉis al ieono la tendenojn de la nialantaŭaj piedoj.
por povi mortpafi ĝin per revolvero el mallonga distan-
co! Ankaŭ la batalsceno en la filmo ,,Simba“, kie leono
estas lancmortigita, estas riproĉinda, des plie, ĉar Ia in-
diĝcna tribo ..Masaoj* 4 ne plti praktikas tian luktadma-
nieron krom kontraii pagado.
Teruraj aferoj okazas ankaŭ por la pretigo de stepaj
scenoj (Cowboy), kiuj montras, kiel oni malsovaĝigas
sovaĝajn ĉevalojn. Por tiu celo oui uzas malsovaftajn
ĉevalojn, artifike timigas ilin per fajro, kaj metas sub la
selon dolorigain lignopecetojn, tiel ke la ĉevalo pro do-
lorego ĉiain denove deĵetas la rajdiston. Tio rnontras
la ..knraĝajn 44 scenojn!
Alkoholismo en Sov.ietuuio.
Samcelano, de kiu mi petis informon pri la kontrau-
alkohola movado en Sovjetunio, skribis al mi: „Estas al
mi iom maifacile, plenumi vian deziron. Jam mi pensis
pri specialaj organizoj por abstinado kaj vegetarismo:
sed ĉu ni efektive nun bezonas ilin en Sovjetunio? Por
respondi al via demando. mi utiligis mian viziton al ĉir-
kaŭaĵo de Leningrado, nome al loko, kin iam estis fama j
pro multego da diboĉuloj. Ntm tic mi trovis neniun ebrian
personon.
Ln la centro de Leningrado oni povas renkonti ebri-
ulojn, kaj eĉ ofte okazas, ke oni haltigas la tramveturiloni
por forigi iini cbrian liomon; ĉar al la konduktoroj estas
malpermesite, tramveturigi ebriajn personojn.
Ln la antaŭurbo mi demandis iun laboristinon, ĉu eii;
tiu ĉi urboparto nun ekzistas rnultaj ebriuloj. Mirigitc ŝ;
rigardis min kaj respondis: tie ĉi estas ja Ĵaborista urbo-J
parto, kaj la laboristoj nun estas okupitaj pri la kvinjar-
VEGETARANO
5
piano en ŝturmbrigadoj, en korpkulturaj rondetoj, en uni-
versitatoj; kiani do oni povus trovi tempon por drink-
ado?
Jen ia maljunaj laboristoj kutimigitaj al drinkado ne
rifuzus trovi okazon »por drinketi; sed forestas iainaj reli-
«iaj festotagoj. En Sovjetunio, kroan la tagoj 7.—8. XI..
E—2. V M 22.1., ciuj tagoj estas labortagoj, kaj ĉiam nur
parto de la laboristaro ripozas samteniipe.
Konipreneble la stato de la alkoholdemando ankoraŭ
ue estas kontentiga; restas ankorau mtiltege da laboro!
Pri fuinado: oni fumas ĉe ni tro inultc! sed ŝajnas al mi,
ke post kelka tempo oni sufiĉe faerle forigos la fumadou.
La vegetara scienea gazeto , f Voprosy Pitanija“ (Nutraĵaj
Demandoj) momente ne aperas. Estas malfacile .presigi
jurnalon kun malgranda eklonkvanto. Eldbnkvantoj de
kvincentmil aŭ miliono da ekzenrpleroj ĉe ni mm estas
nc grandai. 4 *’ Red.
Jnternacia Laborkomitato por SenaJkohola Kulturo,
Sekr. W. Mudrak. Vieno VIII, Strozzig. 19. Aiistrujo.
El cirkulero dissendita de la sekretario en januaro ni
raportas tion jenan:
La oficiala gazeto de la Gerinana Bontemplana Or-
deno „Neuland“ (Tero Nova), adreso Berlino W. 8. Kro-
uenstraBe 8—9, enhavis bonegan artikolon „Lernu Es-
peranton!* 4 de D-ro Karl Briegleb, Worrns, kun post-
skribo de D-ro R. Strecker. Berlino (Hessemvinkel).
eksministro. La organo de la junulaj loĝioj en la ger-
mana I. 0. G. T. enhavas Espcranto-kurson de samideano
Werner, Dancigo.
La organo de niaj latvaj samideanoj, „Ondo de Daŭ-
gava“ (Rigo, poŝtfako 844), enhavis artikolon „Abstinuloj
kaj Esperantismo“ de A. Kurmis. En Vieno okazas ĉe
la Katolika Krucligo (abstina) Esperanto-kursoj por ko-
mencantoj kaj progresontoj. En Zagrebo, Jugoslavujo.
inedicina kandidato Skatariĉ gvidas Esp.-kurspu por
absiinuloj, rekomenditan de la abstinula organo „Novi
2ivot‘\ Dum la aŭstra kontraŭalkohola konferenco en
Vicno, novernbron 1931, sekretario M. insistis ĉe D-ro
Hercod, la redaktanto dc Ja Internacia Revuo kontraŭ
Alkoholismo, ipri Espcranto kaj trovis komprenemon.
. La sendependa semajna gazeto por ĉiuj virinoj „Die
Unzufriedene* 4 (La Malkontentulino), kun helpo de la
Aŭstra Laborista Abstinula Ligo kaj sub gvido de Prof.
D-ro Smola de la Ligo de abstinaj Ldukistoj, aranĝis
en Vieno, Kooperativa Komerca Domo „Stafa‘\ bonegan
socie-higienan ekspozicion kun multaj avertoj kontrau
ulkoholo. En Vieno, la bierkonsumo forte malkreskis:
parte, sed ne ĉefe, pro la ekonomia krizo.
En Australio la abstinaj organizoj Blanka Rubandu
kaj Ligo de Espero vigie laboradas kontraŭ la alkoholo.
La sekretario akccntas, ke Ja festadoj kun alkoho-lo
kaj tabako dmn la Konferenco por Malarmado douas mal-
bonan stampon al la konferenco, montrante nesufiĉan
komprenemon pri la „sociaj venenoj“ kaj la rolo, kiuii
tidas alkoholo kaj tabako, por endormigi la konsciencon
•Je la popolo kaj ĝian kontraŭstaron kontraŭ militoj. Tial
!a laboro po-r senalkohola kulturo estas anfkaŭ laboro
porpaca.
Hispana proverbo.
La moneron, kiun ervhavas la mano, oni kelkfoje eble
devas konservi; sed tion, kion enhavas la animo, oni
perdas, se oni ĝin ne fordonas. W. M.
Internacia Hejmo Lsperantista,
Kune kun tiu ĉi bulteno, la legantoj ricevos mforman
folio-n pri la Internacia Hejmo Esperantista en Aspre-
mont (Alipes-Maritimes) apud Nico, Francujo. Tiu hejmo
estas propraĵo de la Esperanto-movado, sub la aŭspicioj
de la Internacia Centra Komitato cn Gcnevo. Ni altiras
la atenton de niaj legantoj al la fakto, ke la gvidantoj de
la hejmo, gesinjoroj Yelland (elparolu jeland), estas mult-
jaraj vegetaranoj kaj zorgas pri bona vegetara dieto,
Ciu, kiu paslgos sian libertempon ĉe la Riviero. ne*pre
ajK)gu nian oficialan entreprcnon, por ke ĝj floru kaj
fariĝu bazo de la ekonornia mcmstaro de nia Esperanto-
movado.
Socialismo kaj Vegetarismo.
Jaui de kelka tempo la aŭstra '„Ligo de Socialistaj
Vivreformantoj“ vigle laboradas. Nia sarnideano Neben-
zahl, Vicno III, Ungargasse 71, estas unu el ĝiaj ĉefaj
agantoj. Jam okazis bone vizitataj paro-Iadoj pri la ternoj:
Individua kaj socia vi-vreformo. Pekoj de T nutrado.
Novaj homoj en nova hejmo. Modcrna nutrado en la
laborista hejmo. Homo kaj suno. Kfcp. La ofieiala
organo de la Jigo estas „VoIksgesundheit“ (Popolsano),
eldonata de la gertnana Verband Volksgesundheit, Dres-
deno A. 1. Germ.
Nun ankaŭ en Gennanujo fondiĝis Organizo de So-
cialistaj Vegetaranoj, sub la gvido de Karl Biederbeck,
Dresden-A. 20, Golberoderstr. 23, kaj D-ro med. Frie-
drich Wolf, Stuttgart, Zeppelinstr. 43, kaj jam a-peris bro-
ŝuro de la nova organizo sub titolo ..Richtige Ernahrung“
(Gusta sinnutro!), de Karl Biederbeck. Ankaŭ instrua
flugfolio sub la sama titolo jam aperis.
La organizo ne subiĝas al difinita partio, sed rilatas
al socialistoj de ĉiu tendenco. Lstas evidente, ke nur
riarn la vegetarisino povos vere pro-gresi, kiam la granda
ainaso kaj ĝiaj politikaj gvidantoi komprenos la gravecon
cle uia movado laŭ ekonomiaj, etikaj kaj higienaj vid-
punktoj.
Pro tio la nova organizo estas specia-Ie salutinda kaj
rekomendinda al ĉiuj siinpatiantoj.
Loearno-Monti
Vegetara Pensiono NLUGEBORLN. Sunaj kai akvai
banoj. Granda parko, senpolva, saniga aero, libertempai
kursoj. Postulu prospektojn. Oni parolas esperantc.
Vcgetara Manĝejo en Zurifio
(Svisujo), poscdanto E. HiltJ, Sihlstr. 26- 2S. Tre reko-
inendmda vegetara manĝejo kun propra kukfarcio. Sen-
alkohola.i viitoj
Vegetara Hotelo „Pornona“
eu Hago (Ncdcrlando), Molenstr.53, estas inodela gast-
ejo kaj devus esti vizitata dc ĉiu samideano trapasanta
Hagon. Varma kaj malvarma akvo en Ciuj ĉambroj.
Modela purcco.
Itala Riviero,
Vegetara Pensiono Hclios cn KapaNo, en plej bela
suda situo kun rigardo al la maro. ŭardeno. Agrabla
intcrnacia hejmo. Tage 30—40 liroj. Fluanta akvo kaj
centra hejtado. Postulu prospekton.
6
VEGETARANO
Al la Internncio de Militkontraŭuloj
en Liono, l : rancmo, la anoj de Universaia Frateca Ligo
en la nonio de Leono Tolstoj, Sovjetunio, sendis jenan
leterou:
Ni provas koustrui Liberan Socion seu Perforto kaj
sen Siibordigo. Ciani plie kaj plie m konvinkiĝas, ke tia
vivo sen registaro estas plene ebla, kondiĉe ke ĝi estu
bazita sur interna konscio. Lau la sperto de nia vivo ni
konvinkiĝis, ke por Ia organizo de Libera Socio oni ne
bezonas regis-tarau perforton, nek milicon, nek soldatojn,
nek armilojii. Sed oni bezoiuts liberan kleriĝon cn la
spirito de anio kaj estimo por la hoinaj individuoj.
La hornoj ne estas rabaj bcstoj; oni ne bezonas ilin
malsovaĝigi per hastonoj. Ili volonte akceptadas la
vcron, kiu plibonigas la eksteran vivon kaĵ donas tran-
kvilon kaj ĝojon al la anirno. Ni petas, ke vi prezentu al
ĉiu klcruio eu la tuta mondo la demandon pri la a p a r
i g o d e l e r n e j o j d e 1 a r e r i s t a r o. La regist-
aroj de ĉiuj landoj maljuste pro-fitas cl la edukado al la
infanoj, douante al la infanoj, kune ktm utrlaj instruoj, la
sentojn de aparteco kaj de malamo kontraŭ la popoloj dc
aliaj landoj. Per tio ili malbonc influas la infanojn kaj
kreas la danĝeron de milito.
Ni petas de niaj fratoj, la kleruloj de ĉiuj landoj. ke
ili ekstaru por defcndi la veran sciencan edukadon, ke
i!i kunvokti universalan kunsidon de scienculoj, por sub-
meti al !a registnroj la ttrĝan postulon, ke ili ne eniniks-
iĝu en la lernejan vivon kaj lasu al la scienculoj la or-
ganizon de la popoledukado.
En kontraiia okazo ili devos rezigni je la instruudo en
registaraj lernejoj, same kiel imiltaj sinceraj homoj ri-
fuzas partoprcni militon kaj militservon. Inter ni estas
amikoj, kiuj rifuzis armean servon dum la eŭropa milito
1914 17 kaj pro tio estis kondamnataj al punlaboroj. K.ij
entute la rifuzoj de militservo en Rusujo kalkuliĝas je
miloj.
Ni ĝojas pro via agado favore al la paco kaj esperas.
ke niaj kleraj fratoj sukcesos kompreni umi la alian k ij
trovi la ĝencralan veron, kiun arde sopiras la trompitaj.
premitaj popoloj de la tuta mondo.
Al kiu multe estas donita, de tiu ankaŭ multe cstas
postulata (Evangelio Luko ĉap. 12, verso 48).
A1 vi, kleraj fratoj, estas donita multc da scio, kaj vi
devas multe labori, por forigi la honton de la militanta
lionio-niurdisto, kiu restis a! ni sekve de la sovaĝulo-
hommanĝulo- (kanibalo). Kaj ni, viaj kunlaborantaj fratoj,
kun granda ĝojo subtenas vian bonan agadon kaj kmi
amo sendas al vi plej sinceran fratan saluton. (Trad*
O. B.)
La aŭtoroj de ia letero diras, ke ili forte dezirus, ke
ilia letero atingu Ia Konferencon por Malarmado en
Oenevo, okazontan la 2-an de febriutro 1932. La Univer-
sala Frateca Ligo en la notno de Leono Tolstoj jam ek-
zistas de 12 jaroj.
Im „Vegetarano*‘ publikigas tiun ĉi leteron pro tio,
ke eble aliloke ĝi ne aperos. La siinpatiaivtoj disvastigu
ia enhavon.
Kontraŭ la inilito.
Lordo Macauley (1800—1859), fama angla historiisto,
recenzante verkon de Tho-mas Carnpbell „Frederiko la
Granda kaj lia epoko 4 *, skribis brilan arrikolon pri tiu
prusa reĝo mem, en kiu li interalie diras:
.,Tridek jaroj, uimi kiuj Eŭropo, esceptc je kelkaj iu-|
icrromipoj, estis ĝuinta ripozon, preparis la publikanl
mensoii al grandaj rnilitaj klopodoj. Nova gcneraciol
krcskis, kiu povis memori nek la sieĝon al Torino, neki
la buĉegadon de Malplaciuet; ĝi konis 1a militon mir perl
ĝiaj trofeoj, kaj, rigardante la tapiŝojn en Blenheim au I
la statuon sur la Placo de Vcnkoj, ne imagis, per kiaji
ofcregoj, per kia inalŝparego de privata havaĵo, pcr kiorn I
da maldolĉaj larmoj konkeroj estas aĉetataj/*
Aliloke ii prisknbas ia staton de la Prusa Kcgtio, kies I
reĝo ne ĉesis militadi. „Li regis sian landon sanie, kicf I
'i estus reginta sieĝatan urbon, sen konsidero pri tio, kia-
gradc privata posedaĵo estis detruata an la btirĝa vivo I
malhelpata, sole pensante pri la kontraŭstaro al la mal-
amiko. Tiom longe, kjom unu viro restis vivanta en I
Prusujo, tiu viro povis porti pafilon; tiom longe, kiom |
restis vivanta unu ĉevalo, tiu ĉevalo povis tiri kanonou. I
La inono estis senvalorigita; la ofidstoj de la ŝtato restis
nepagitaj; en certaj proviticoj civila registaro tute ne I
plti ekzistis. Sed ekzistis ankoraŭ sekala pano kaj ter-
poinoj; ekzistis ankoraŭ plumbo kaj ipulvo; kaj tiom I
longc. kiorti restis la materioj por subteni vivon kuj de-
trui 'ĝiai, tioin longe Frederiko estis decidinta, batali ĝis
la lasta minuto/ 4
Macauley priskribas la mizeregoii, kiu estis la rezulto
de la senĉesaj militadoj, pro kiuj tiu reĝo fariĝis tiom
fama. La teritoriaj ŝanĝoj, kiuj rezuitis d tiuj militoi.
ŝajnas ridindaj laŭ nunaj politike-geografiaj vidpunktoj.
Kaj artifike oin nuti penadas, por pentri tiun ntonarkon.
kiu vere estis inteligenta, sed uzis sian inteligentccoii tre
malnoble, kiel lieroon kaj modelon al la germana pupoln.
Aliaj landoj faras la samon pri siaj herooj, kaj la rezulto
estos, ke denove „publika oipinio“ estas per sugestoi kre-
ata, kiu kondukas al abismoj iiiulte pli protundaj, ol iu aju
kapablas imagi.
Cu ne estas Uontindc, ke en ĉiuj landoj (mi kredas:
scn escepto) la personoj, kiuj volas malhelpi militon, kon-
dutas kvazau timeme kaj troviĝas cn kontraŭstaro kou-
trau la registaro? La paco, kiu sola donas eblecon dej
kultura evoluo, devus esti sama evidcntaĵo, kiaj la kvarj
muroj de iu ajn ĉambro, kaj batalo por la paco devus
esti superfltia tempoperdo. Sed ni troviĝas en nigral
epoko, cn kiu oni devas ankoraŭ batali por tinj aferoj!
O. B.
l.a 1 abakkntinio.
En kiom da donioj en ĉiu land’,
tiranas tabako, sen ia deniand’,
la cjojn plenigas, aeron pestigas?
Ne demandas ja, kiu tabakon bruligas,
ĉu aliajn hornojn li malrajtigas,
ĉu eble la vivon li maldolĉigas
a! kiuj ŝatas acron nur puran,
sed fumon devas cnspirl torturan.
Malmulte li zorgas, ĉu lia ĝuaĵo
por aliaj ne estas malagrablaĵo.
Neĝentilaj, nesaĝaj kaj malŝparemaj
egoistoj vi estas, geuloj funiemaj!
Vi fuinas manĝante, vi fumas trinkantc.
laborante vi fumas kaj eĉ ludante.
De r frua mateno ĝis rnalfrua hor’
cigareda aŭ -pip-a malbonodor’
vian buŝon eliĝas, kaj jam vi ne havas
liberan volon, kiun iorrabas
VEGETARANO
7
via dio *tabako sen ia kuinpaf,
postulante oferojn kun ciama nialsaf.
Jam csti sen ĝi vi tute ne povas.
En cerbo de ciu fuinauto sin trovas
tiu di’ senindultfa kaj senkompata
kaj tamen de ili adoregata.
Oi loĝas ea vesto ifio-doranta,
en sanKcirkulado veneniĝaiita.
kaj certe ĉe ĉiu ifiunant’ cn nervar’;
malkvieto ĝin pruvas scn ia erar\
Car morti li timas, se iam dum hor
pri tabako vane sopiras la kor*.
Se fumuloj ne estus sklavoj sen saĝ*.
ili -tuj sentronigus la dion fumaĉ’
kaj vivon purecan kaj sanan lerniKus
al junuloj, knij neujam Ivuligus
tabakon sen la ekzemplo timinda
de gepatra kutimo tute ne inda.
F. J. F. Laŭ la flugfolio eldonita de la Nacia Societo
de Nefumantoj, Londono S\V 12. ktm permeso tradukis
A. H m Vieno.
24-a Uiiiversaia Kongreso de Esperanto. Pari/.o.
30. 7. 1032 ĝis 6. 8.1032.
Ne estas nia tasko, doni detaloju pri nia ĉiujara kon-
greso. Tiun taskon plcuumas la ĝcneralaj kaj la naciuj
esiperantaj organoj. Estas nia deziro, kc muitnoinbraj
vctiu samideanoj al nia kongreso, por spiri aeron de es-
pcrantismo, liberiĝi el ĉiutagaj zorRoj kai ĝui ĉion, kion
haviKas \ izito al gravcKa eiiropa urbo.
Ni atendas ankoraii de la Koimresa Komitato iuforni-
ojn pri la faciligoj preparitaj por la vegetaranoj kaj spc-
ciale pri tiu vegetara manĝejo, kitm pro plej malgranda
distanco au aliaj motivoj la komitato speciale reko-
mendas al la kongresanoj. Estas ja agrable, vi/.iti rnanĝ-
ejon, kie oni estas ccrta, renkouti muttajn gesamideanojn.
Ankaŭ la nevegetaraj kongresanoj ja grandparte ŝatas
viziti vcgetaran mairĝejon; tiori montris pasintaj kon-
gresoj.
Imertempe jen laŭ scio de la redaktanto la vegetarai
manĝejoj troveblaj en Parizo: (la roma cifero indikas la
kvartalon):
V. Rue des Prĉtres-St.-Severin 4, ,,Pitagoro‘\ stacio
Placo St. Micliel de la subtera fervojo (Trait d’Union).
V. Rue Xavier-Primas 12, sania stacio (Societo dc
Naturistoj kaj Naturamantoj).
V. Rue de la Moiitagne-Sainte-Cienevieve 42, ..Auber-
gc du Fer a Cheval *. Rue de la Monlagne-Samte-C.c-
uevieve 33, ,.Bec Fin*\
VI. Rue de rAnciennc Cornedie 13. „Au Graiid Solcti 4
(Mazdaznan).
VII. Sguare Rapp 4 (Vegetara manĝejo de la I eozofia
Societo).
IX. Rue Sainte-Cedle 1, ,.Au Grand Soleil’ 4 (ferinita
dimanĉe).
XIII. Rue Bobillot 73-bis „La Source‘\ subterfervoja
stacio Italie (Trait d’Union).
XIX. Rue Matliis 40, 1-a etaĝo.
Kiu scias aliajn adresojn, bonvolu infornii la redakt-
anton kaj la Kongresan Komitaton.
El mnltaj lamioi.
Bulgarujo. Nia samideauo Diinitro Simeonov tradukis
fa valoran libron de D-ro Edinond Privat: ..Vivo dc Zi-
inenhof 4 , cn lurlgaran lingvon, kaj la vegetara socicto mi
Sofio (ul. 6-i septemvri 3) ĝin vendas.
En Sofio, la 13. 12.31, nia saniideano Jordan Kova-ĉev
faris en la Vegetara Societo paroladon pri - Ea inortpmi ).
ĝia plenumo, ĝia cvoluo kaj la batalo koiitrau ĝi". La
ĉeestantaro fervore konsjutis al )ia plcdo kontraŭ tiu
abomena institucio. La Sofia veg. soc. havas kunsidon
ĉiiiiimde je Ia 19’30. Foriniĝis „Koopera Societo por
Gardcnurbo”, Sofio: ai la komitato apartenas nia sam-
ideano Dim. Simeonov. La 24, 1.32, post paroladoj df‘
Jeiii B. Pateva, Jordan Kovaĉev kaj G. Ŝopov, kunsido
en ia vegetara domo faris klarau, fortan rezohicion por
la paco kaj malannado kun propono, ke ĉe la Ligo dc
Nacioj oni fondu apartan ,,()ficejon por la Paco” kon-
stante laborontan, En Jambol estas fondita veg. grupo.
adrcso Sekr, Birnikov, str. Bogmnilska 22. F In fiaskovo
Hr. ĥancv malfcrrnis vegetarau manĝejon. Fondiĝis tij
v egetarana grupo. adreso: Djeĉo Vasilev, ul. Vojvod-
ska 4. Nova vcg. grupo cn vilaĝo Vojnici (Lomsko), adr.:
M. Medarov.
Sovjetunio. Norde de certa linio, la alkoholveudad-)
estas absolute malpermesita cu eŭropaj kaj aziaj sovjetaj
ŝtatoj. Otto Helier, raportante pri sia vojaĝo suden sur
la Jenisej-rivero, diras: „Ni veturas suden. Ce la vilaĝo
Jarccvo (60° norda latitudo) estas la braiidolinio. De mm
oui rajtas vendi brandon. Kunsido sur la ŝipo decidas
malipermesi la brandvendon; sed la luinto de la ŝi-presto-
racio protestas kaj insistas pri sia komrakto. Do. om
vcndas braiidou. Sed la ebriuloj estas mahmiltaj; ĝen-
autojn oni simple eliŝipigas teren, kaj tiarn iii povas ateudi
dum tri sermijnoj, ĝis -kiam dt-uove vaporŝipo veturas
sudeu. Cetcrc, ankaŭ la inoiio malalnmdas. Montriĝas.
ke estas tre prudcnta aranĝo, ke la salajroj estas pagataj
nur cn Krasnojarsk al la lahoristoj de la nordaj eksnedi-
cioj.' 4
Aliloke li diras: „La nova registaro ne faras cl la
nomadoj ion alian ol nonradojm sed nornadojn sen brando
kaj sen sifiliso, kun junaj bouinstruitaj gvidantoj ktp.”
Por la fino de la dua kviujara piano (1937) oni estos
liel grandiginta la friiktproduktadon, ke rezultas HK) kg
por ĉiu individtio el la 160 inilionoj da loĝantoj de Sovjet-
unio.
Gertnamijo. Nia samideano Hans Pctcrsen cu 1'astrup
apud Flensburgo, regiona cstro dc bontemplana loĝio.
lau „l)eutscher rabakgegner” (red. Richard Bretschnei-
der. Dresdcno A. 20, Golbcroderstr. 17). dissondis cirku-
lcron al la gejunularo por batalo kontraŭ la tabako,
Hn Dresdeno, inter soeialistoj, labofadas efike ia
„Verband VoIksgesLindheit”, Wilsdrtiffcr Str, 31, Drcs-
deno-A. L
La Internacia Kongrcso de Tabakkontrauuloj okazos
en augusto 1932 en Bergen, Norvegujo; intercsuloj skribii
al instruisto B. Kronhaug, Sarpsborg, Norv.
Fraticujo. Nia samideano Clement Gicmiel, inĝcniero,
28 Avcuue Surin, Limoges, gvidas la grupou de „Trait
d’Union 44 en sia urbo. La geedzoj G. heime paroias kim
siaj du filinoj tri- kaj sesjaraj Lsperante. Ili estas mem-
broj de la Franca Ligo por Nova Edukado.
En la konkurso de la „Trait d’Union“ pri skriba labord
koncerne je Vegetarismo kaj Frogreso*Socia kaj Morala,
gajnis la umian premion samideanino Amalie Berger,
8
VEGETARANO
Vieno. La sekvantaj plej bonaj laboroj estis tiui de
Koelofs en Soest (Nedorlando) kaj Ne-benzahl, Vieno.
Hnngarujo. Sub paĝo 16 de nia jarkolekto 1931 ni r:i-
portis pri la vegetara kolonio eu Szentendre. La urb-
estro de tiu urbeto, D-ro Arnold Antolik, nun fariĝis
abonanto de Vegetarano, kaj multaj kolonianoj intencas
])artopreni en la kurso, kiun s-ino Biliari, la cdzino de nia
landa sekretario, intencas aranĝi cn somero.
Meksikio, Ciamaii propagandon por vegetarismo faras
D-ro Gonzalez en la ĉefurho.
Ceĥoslovaku.io. Mortis nia amiko kaj samideano Hen-
riko Tutscli. La organo de la kristanaj komunistoj (vegi-
taranoj) „Sbratfenr* dediĉas al la menioro de tiu noblulo
detalan nekrologon. La sekretariejo de la Hirbiotika So-
cieto e» Prago troviĝas: 1, Betlemskŭ nlice 9.
En Warnsdorf okazis granda solenajo pro la 80-jara
naski&tago de la vegetara poeto kaj aŭtoro \ViIhelni
l\esscl (adr. Paulsdorf 16 2 apud Reichenberg).
Japanujo. La japana abstiiuila inovado, fondita 189S
de Saburo Ŝimade, havas pli ol ccritmil anojn. Ankaŭ la
ŝtatestro estas severa abstinulo, satne kiel ĉiuj liaj serv-
istoj kaj la tricent palacpolicistoj.
Danujo. Vig Knudscn. vegetarano malliberigita pro
rifuzo de armeservo kaj civila servo, skribas cl la mal-
liberejo: „Post la unuaj maldolĉaj tagoj ipasis mtn d:i
monatoj. Trankvile mi vivadis en mia ĉelo ses paŝojn
longa kaj tri paŝojn larĝa, mia ĉiutaga malgranda mondo.
La tagoj pasas rapide. Laŭ regularo mi dcvas labori -por
la malliberejo dum ok horoj ĉiutage; sed eksciante. ke itii
gajnis per tiu laboro dum la du monatoj dkr. 8,15, o.ii
komprenos, ke la pago nc estas granda. La laboro estas:
glui papcrsaketojn. Ke ini rajtas havi librojn en mia ĉclo.
tio estas unu cl la specialaj favoroj, kiujn nii ĝuas. Pri la
konduto kontraŭ mi mi ne povas plendi. Mi renkontas
ĉiam afablecon, neniani malbonan diroti. Ankau por mia
mondeto taŭgas la malnova diro, ke oni devas ridi al la
mondo *kaj la rnondo reridos al oni. Se oni ne estas gaja,
cstantc mallibcrigita, tia mallibcrigo estas sendube tc-
rura. Feliĉe ini ĉiutage povis kanti miajn kantojn. Kiam
mi rekomencis nianĝi, ini reakiris post malniultaj tagoj
rnian kutiman sanon. Mi ricevas ĉi tie specialan nianĝon:
tni vivas ekskluzive pcr fruktoj, kaĉo, legomoj kaj kom-
pleta pano. Botelo da nutra oleo kaj botelo da fruktsuko
troviĝas ĉiam en mia ĉelo por senĝena uzo. Boncg i,
siinpla nutraĵo, kiu kaŭzas, kc mi eliros el la mallibereio
same sana, kia mi eniris. Tio estas )a unua fojo, ke oni
servas tian nutraĵon cn la maHiberejo, kaj la konsidero
al mi do esias tre granda. Mi estas sana kaj vigla; ĉin-
nokte mi povis dortni kun malfermita fenestro kaj ini
ĉiam gimnastikas en la freŝa malvarmo. Je la P)’30 oni
fonpreiias la vestaĵon de la malliberuloj kaj estingas la lu-
rnon, kaj ĉar oni nmllmvas vestaĵojn kaj lumon ĝis la
sesa matene, estas evidente, ke dnm la dek kaj duona
lioroj da nokto kaj mallielo oni havas sufiĉe da tenipo,
por niediti kaj por kuradi kelkajn mejlojn: ses paŝojn an-
taŭen, ses paŝojn recn ktp. Estas tre grave. ke oni ue
per-du inovkapablon kaj bonhumoron. 4 * La konata ku-
racisto D-ro Mikkel Hindhede fariĝis la 13.2.32 sepdek-
jara. Lia sigtiifo por la vegetarismo estus grandega. *
Svedujo. Redaktanto G. Halfdan Liandcr, tre konata
vegetarano kaj propagandanto de niaj ideoj, festis lastan
aŭtunon sian 70-an naskiĝtagon. Eondiĝis vegetara stud-
rondo en Turebar-g ŭpud Stokholmo.
Norvegujo. La revuo „Hombopaten“ (La Homeopato)
redaktata de Olav Farstad, Bergeiis Hombopatiske In-
sfcitutt, Bergen, donas al siaj ĉefaj artikoloj resumon en
Esperanto.
Nederlando. Sekve de aŭtoinobilakcidento mortis, la
15. 12.31, unu el la plej gravaj pioniroj dc vcgetarismo.
Daan de Clerti, eti la 78-a jaro dc sia vivo. Jam dc 1876
!i estas vegetarano, pro motivoj etikaj kaj sociaj. Ni
perdis noblan kunbatalanton, kiu ne estos forgcsata!
Prof. D-ro U d e devis interrompi sian paroladserion en
Nederlando; ĉar la ekleziaj aŭtoritatoj malpermesis ai li
paroladi en Nederlando kaj revokis lin al Graz (Aŭstr-
ujo). Jam antaŭe la polico en Nederlando malpermesL
al li propagandi la radikalan TiiilitkontraŭstaTon.
Grandbrituĵo. Lastatempc pro la ribelo de la mal-
iiheruloj oni parolis inulte pri la malliberejo de Dartmoor
La „Vegetarian News“ infonnas nin, ke ekzistas en tir
liberejo speciala vegetara dieto kaj kc antaŭ la ribelo 2A
malliberuloj, laŭ propra deziro. ricevadis la vegetaran
dieton. Dum soniero pli multaj malliberuloj prenas ki
vegetaran menuon. Kompreneble, laŭ nutrosciencaj vid-
punktoj, la konsisto de tiu inenuo ne estas tute kontem-
iga; sed ekzistas certe en tiu okazo specialaj limoj por
la intencoj de la aranĝanto, kaj jam kontentiga estas 'n
fakto, ke tia dieto estas havebla. (Vidu ankaŭ sub ..Dau-
ujo lt .)
Usono. Alice Fark, 510 Hamilton Avenue, Palo Alt.u
Kalifornio, sekretariino de la Amerika Societo por Hu-
mana Edukado, dissendis cirkuleron kontraŭ la infau-
laboro. Kvankam grandega nombro da plenkreskuloj
estas senlabora kaj ne povas nutri sin, industrio kaj agri-
kulturo okupadas infanojn, eĉ de la 6-a vivjaro, kiuj ja
bezonas instruon kaj freŝan aeron, liberan ludadon. Ŝi
ankaŭ insistas, ke oni ue havu pafilojn en la hejmoi,
atentigante pri la multaj mortakcidentoj. kiuj okazis pr >
tio. Instruu la infanojn pri 1a valoro de la vivo!, ŝi diras.
Vegetaraj Manĝeioj.
La informoj de tiu ĉi rnbriko estas donataj, sen res-
pondeeo de la redaktanto, en la intereso de la legantoj
kaj n e estas pagita reklamo de la tnanĝejoj. La legantoj
bonvolu doni taŭgajn informojn, por ke niaj sciigoj fariĝu
kompletaj kaj estu fidindaj.
Parizo (Francujo): Vegetara Restoracio 12 Rue
Xavier-Pnmas, Parizo V (subtera tervojo, stacio St.
Michel), sidejo de la Societo de Naturistoj kaj Natur-
amantoj.
Cardiff (Anglujo): Nia samideanino f-ino A. W. Wallis.
71 Romiliy Road, volonte akceptas en sia vegetara
Itejmo gastojn. kiuj deziras perfektiĝi en angla lingvo.
Plena pensiono 30 ŝil. aŭ egalvaloro.
Hahnenklee, Harcmontaro, Gerrnanujo: En la vege-
tara liejmo „Viktoriahaus“ oni parolas Esperanton! So-
mere boncga montara aero; vintre skiado kaj alia sporto.
Belega naĝcjo cn la arbaro.
Abbenrode, Harcmontaro, VValdhaus Lange-Altfeld.
Mazdaznan-hejmo; poŝto Vienenburg, fervoja stac»?>
Eckertal. Vegetara.
Tel-Aviv (Palestino): La franca „Regeneration“, or-
gano de la ..Trait d’Union“, montras en sia marta ntt-
mero bildon de la Vegetara Restoracio en Tel-Aviv.
Meksiko (ĉefurbo dc Meksikio): Vegetara Manĝejo de
Paula Kohl, Plaza de Santos Degollado 16.
Vieno (Aŭstrujo): Veg. Manĝejo „City“, I, Salzgries
21. Fermita dimanĉe.
VfcGETARANO
9
Prago (Ceĥoslovakujo): Nova vegetara mnnĝeir)
VVoJf, II., Poriĉ 6,1.
Glesehendorf-Klingberg ee Lubeko (Gennanujo):
Priiktfarmejo „Iduna“, Eduard Seiler, 45 min. de la Palta
Maro.
Altona-Rissen (Germanujo, apud Hamburgo): Somer-
hejmo Heinze, \VedeIer Landstr. 126, vegetara,
Monti deiia Trinita, supcr Locarno, Tiĉina Kantono
(Svisujo): Pensiono Neugeboren.
Buenos Aires (Argentino): Vegetara Peusiono dc
Adela Treboldi y Antolini, strato CangaHo 1283. 2-a
etaĝo. Manĝoj ankau sen ĉambro.
Vegetaraj kaj parenecelaj eldonajoj.
II Vegetarismo e la Necrolagia (La vegetarismo kaj
kadavromanĝado), de Nigro Lico; liavebla ĉe Libreria
Sanguineti, Piazza Roma, urbo Chiavari (Italujo); prczo
Lit. 1,50; 48-paĝa. La bonega broŝuro parolas unue pri
la abomenaĵoj de la buĉado, poste pri la higienai motivoj
por la vegetarismo. Rekomendinda.
Vivisezione od Antivivisezione? Kolekto dc opinioj.
kun antauparolo de la Duko Enrico de Salaparuta. Pre.s-
ita cn la Scuola Tipografica ..Boccone del Povero“.
Palermo, Italujo. Inter multegai eldiroj de famuloj ui
trovas jenon de D-ro Felia Costa, Direktoro de la Hi-
giena Oficejo de Cienovo: „La vakcinado estas la plej
granda iluzio de la kuradsta mondo*\
Die Losung des Problerns der eehten Epilepsie (La
solvo de la problemo de la epilepsio), de Fritz Kruse,
Siegen in Westfalen, Germanujo. Havebla ĉc la aŭtoro,
prezo gmk. 3.—. 96-paĝa. Rezulto de multaj spertoj.
La (vegetara) dicto ludas grandan rolon en la traktadu
de la malsano.
Der Naturarzt (La naturkuracisto). monata revuo, trc
instrua, de la Germana Asocio de Societoj por laŭnatura
Vivado kaj Kuracado, Berlino SW 61, lempelhofer Ufer
22, Germanujo.
Die Lebensktinst (La Vivarto), Gazeto por persona
kulturo, organo dc la Asocio de Gcrrnanaj Vegctaraj So-
cietoj, Dresdeno-A., 20, Golberoder Str. 17. Tiu revm,
ĝis iiun eldonita de pioniro Karl Lentze, Lipsio, min estas
redaktata de Herrnann Heinicke, Dresdeno-A. 20, Gol-
beroder Str. 20. Nia samideano Walter Etzold redaktas
Esperanto-Angulon en tiu revueto.
Die Lebensrefonn, eldonanto Fr. Paul Lorcnz; nova
eklonejo: Heidelberg (Badcn), Hauptstr. 23, Germanujo.
Riĉenhava.
Die Impifrage (La demando pri vakcinado), monata
organo de la Tutregna Asocio de Germanaj Kontraŭ-
vakcinaj Societoj; redaktanto G. Bittner, I)resdeuo-A. 21.
Ermelstr. 19, Gerrnanujo. Jarabono gmk. 3.—.
Pro Vida, monata revuo hispanlingva, red. A. L. Ld-
pez, Zenea 57, La Habana. Kuba Insulo, Oentra Ameriko;
jarabono 2 dolaroj.
Amor est lustitia, monata bulteno de la Internacia
Informa Oficcjo por Verserĉantoj. adreso: Antonie
Duijckstraat 10, Hago, Nederlando; jarabono nfl. 2,75.
La unua nurnero enhavas Esperantan artikolon de nia ne-
derlanda sekretariino pri espcrantismo kaj vegetarismo.
Der gesuude Mensch, monata organo de la Akcia So-
cieto „Voikswohl“, asekurkaso de la naturkuracismo, red.
D-ro O. Lambeck, adreso Dortmund. Kdrnerplatz 1—5,
Germanujo. Jarabono gmk. 4.80. Tiu ĉi organizo ebligas
al naturistoj, prizorgi sian kuracadon en okazo de mal-
*ano laŭ propra konvinko, per helpo de la kaso.
Mitteilimgsblatt der Liga fŭr freie Lebensgestaltung,
Altona-Elbe, Friedensallee 124, Germanujo, (Informilo de
la Ligo por Liberaj Vivformoj), monata, senpaga por la
liganoj. ilustrita. Por nudismo, uaturismo kaj vegetar-
isrno.
Ĉletreform (Vivreformo), periodaj sciigoj eldonataj
kaj redaktataj de nia ano D-ro Arn-old Antolik, Szcn-
iendre, Hungarujo. Htmgarlingvaj; unu nurnero P. 0.40.
Dauraj interesuloj pagu antieipc kelikain numeroju, por
ricevi ĉiun numeron tuj post apero. La unua numero,
kiun ni kore salutas kiel unuan ricevitan iiungarlingvan
vcgetaran revuon, montras interesan enhavon: Aivoko;
Vivreformo; Frato, nii venis el la urbo (poemo); Fnr de
la kapitalista kuituro!; Krizo; Koloniigaj eksperimcntoj
tle vegetaranoj en Szentendre; Fragmentoj el bona libr >.
Pro Salud, monata hispaniingva bulteno por !a propa-
gando de naturismo, redaktanto J. L. Gonzalez. Avunta-
miento 8, altos 4, urbo Mejico, 1). F., Meksikio.
Regeneracid, monata hispan- kaj katahmlingva or-
gano de la Societo Naturista en Barcelono, Hispanujo.
Richtige Ernahrung (Gusta Sinnutro), de Karl Bieder-
beck, eldonis Ligo „Volksgesundheit“, Dresdeno-A. I,
Germanujo; kun antaŭparolo de D-ro rned. Friedrich
Wolf, Stuttgart. Rimarkinde botia informilo pri ĉiuj de-
mandoj koncernantaj nian movadon, sur bona papero,
en bona preso; prezo gmk. 0,60.
Pri Okulkuracado aperis, en germana lingvo, aldone
al ia jam aperintaj Iibroj de la sama aŭtoro. tri novaj vo-
lumoj de D-ro med. W. Luftig, Bcrlino W. 15, Uhlandstr.
28, Gcrm., nome:
Senoperacia kuraeado de mediafana lenso kaj kafa-
rakto.
Glaŭkomo kaj ĝia senoiperacia kuracado.
Retinmalsanoj kaj ilia senoperacia kuracado.
Ciu vohimo kostas gmk. 1,50 kaj estas havebla ĉe la
aŭtoro.
Durcli 6 Lander (i ra ses landoj); de D-ro Arnold
Kalisch, represita el la kontraŭmilita revuo „Die Frie-
den$front‘\ eldonejo Paul Riechert, Heide in Holstein.
Gcrmanujo. Vojaĝraporto de la agema radikala rnilit-
kontraŭulo.
Naturisme, grandformata, ilustrita semajua franc-
liiigva organo de naturismo, pri vegetarismo, nudisrno,
internacia amikeeo kaj ĉitij parcncaj celadoj. Red. D-ro
Gaston Dtirville, 15-bis, Rue Cimarosa, Parizo 15. Franc-
njo. larabono 40 ffr., eksterlande 51 ffr.
Esperantaj eldonajoi.
Revuo pri Etnogratio, Folkloro kaj Turisino, eldon-
;uito: Todor Kovacs, urbo Rakosszentinihajy, Hungarujo.
Fstus cble pli bonc, se tiaj publikaĵoj, kiuj ne distingiĝas
per apartiĝanta politika aŭ etika celado, aperus en la
kadro de la jam ekzistantaj esperantaj gazetoj.
„Esperanto“ (UFA-organo), Genevo. 1 Tour de THe.
enliavas en sia februara numero diron de Prof. I. G. Ma-
saryk, prezidanto de la ĉsl. respinbliko, el kiu ni ĉenpas
(ion jenan:
„Certe oni ne konservas la junecon per nenaturaj kaj
-'.rtifikaj operacioj, kiujn ankaŭ mi ne aprobas. Konsii-
inde estas vivi en sana kaj suna aero. manĝi kaj trinki
modere, seksriiate resti sana, bridante la voluptojn, la-
bori per cerbo kaj muskoloj, kaj havi iom da zorgo kaj
eelou. Plie klopodu ne perdi la intelektan intcreson! Tio
ja estas la vivo inem; ĉar sen tia intereso la vivo neniorn
valoras.
10
VEGETARANO
Plcjpartc ni kutimas mezuri la vivon iom untiflankc,
konsidcrante ĝin lati ĝia longeeo, sed ne kul ĉia Krand-
eco. l.a piiinulrr) da homoj cerbiunas. kiarnaniere pli*
longigi la vivon, ne meditante pri tio. kiel ĝiu plcnigi . 44
Bedatirinde, la UEA-srazeto enhavas multain eraroju!
\ als-les-Bains tArdeche) en la regiono Vivarais
(LaiiKuedoc), Francujo, eldonis ilustriian scvidfolion hav-
cblan ĉc ,,Syndieat dlnitiative* 4 (Fremdultrafika Societn).
Evangelio de Sinkompletigo, dc Okamoto-Rikiĉi. Ka-
mrajama, Tornioka-mura, Suntoo-gun. Ŝizuoka-ken, Ja-
panujo. Prezo Hno 0.25; al itialriĉuloj scnpage.
Frazaro por la Voja«anto en lingvoj esperanta kai
Uala estas eldonita de la Fervojista Esperantognipo, To-
rino, adreso Dopolavoro FerroViario, Via Sacchi 25-bis,
Forino, Italujo.
Protokolaro pri la Xl-a Kongreso de SAT en Anister-
damo (19.11), eidonis Sennacieca Asocio Tutmonda, 2d
Rue Boyer, Parizo 20, Francujo. Prezo ffr. 2.25 au
cnik. 0.45.
Esperanto-ParadiKinaro, de D-ro Robcrt Raupp,
Hriedberg i. Hessen, Gernianujo. Prezo «ank. I. ; livcro
koiitrau poStrepajco au kontraii antaŭpago al lapoŝtkont)
dc la aŭtoro „Lud\vigshafen ĉe Rejno 3001“. Tiu ĉi tre
utila libro, internacie uzebla, ĉar nur en Esperanto verk-
ita, donas pri ĉiu detalo dc la Fsperanta gramatiko aron
da ekzemploj. Inter la paĝoj estas biankaj pagoi por
notoj, ekzercoj ktp.
Internacia Gazetara Servo, eldonata de la Internacia
Gazetara Komisiono de !. (\ K. Adreso: GeorKCs Avrik
60 Boul. AuKuste-Raynauci, Nice (A. M.), Francujo. Donas
resumc utilajn informojn transdonotajn al la neespcranta
gazetaro.
EsperanUstul (La Esiperantisto). aldono al la ĉiutaga
uazeto „Marea Noastra“; redaktanto Dimitric N. Minĉev,
Strato Sabinelor 12, Constanta. Rumanujo. Jarabono 20
leoj. La citita tagvrazeto enhavas en ĉiu ruimero esper-
antan angulon.
Espero Katolika, oficiala monata informilo de la Inter-
nacia Katolika Unuiĝo Espcrantista, 10 Ruc Per:<olese,
Parizo 16, Francujo. Aldono al:
Katolika Vivo, dusemajna informa gazeto intcrnacia,
saina adreso.
La Gazeto de la 24-a Universala Kon<reso de Esper-
anto, Parizo 30. 7. ĝis 6.8.1932. Redaktanto Raymond
Sclnvartz. Adreso: La Maison de Francc, 101 Avcnuc
des Clianips-Elysees, Parizo 8. Bonluimora kaj instrua,
tre interesa informilo pri nia internacia kongreso.
Juna Samideano, monata revuo en lingvoj esperanta
kaj pola. La unua artikolo portas ia titolon „Paco“. kiu
karaktcrizas la novan <azeton. Jarabono en Polujo
zl. 2.50. ekstcrlande sfr. 2, . Adreso: Placo Matejki 4,
Krakovo, Polujo.
La Lurno Orienta, trimonata organo de la Japana
Budhana Li<o Esperantista, Takakura-Kaikan, Rokuĵo-
l akakura, tirbo Kioto, Japanujo. Jarabono sfr. 2,50.
Verda Stelo, csperantisma motiata Kazeto cn lin<voj
esperanta, hisipana kaj katalima, redaktejo: Montana 94,
l l> . Barcelono. Hispanujo. Jarabono pes. 2,50.
Kristana Servado, oficiala organo dc la ,.Interniaro u ,
internacia komununio de esperantistaj krtstanoj. Adreso
ĉe Dir. Livingstone Jenkins, 21 Mitchcll Road. Palnicrs
Grecn, Londono N. 13, An<Iujo. En la unua inimero, sub
„Dietaj Reguloj", oni rekomendas vcsetarismon.
La Ora Epoko, trimonata sazeto eldonata de Alfred
E«, Baden (Aargau), poŝtfako 15988, Svisujo. Pri
kristana vivado, tre favora al vegetarismo kaj naturis-
:no.
La Praktiko, la gazeto, kiu instruas kaj anuizas; red.
kaj eldonantoj: internacia Cseh-lnstituto de Espcraiito.
Oostduiiilaan 32, Hago, Nederlando. Jaraboito I usona
dolaro aŭ egalvaloro.
La urbo VVeiinar eldonis okaze de la Goethe-jaro
belau esperantan faldprospekton kun urbplano; petu <in
de la Fremdenverkehrsverein VVeimar, Germamijo; scn-
page.
Pol-Poineranio, de Kazimierz Smogorze\vski, traduk-
ita de S. Grenkamp-Kornteld; eldonejo Hsperantista
Voĉo, Jaslo, Pbtiijo.
Scienea Gazeto Esperanta, cklouata de la Amerika
Esperanto-lnstituto, 124 King Street, urbo Madison. ŝtato
VVisconsin, Usono. Dunionata. jarabono 1 usona doi. La
unua numcro montras tre bonan komeucon kaj faras la
rcvuon rekomcndinda.
Dudektria Universaia Kongreso de Esperanto (Kra-
kovo 1931), oficiala raporto eldonita de la Internacia
Centra Komitato dc la Esperanto-Movado, 11 Rue Ju
Mont-Blanc, Genevo, Svisujo.
La cldonejo „Ekrelo* 4 cn Lipsio N. 24, Lobauer Str. 35.
Germanujo, aperigis aron da esperantaĵoj kaj eldonis 2-an
Katalogon, kiim oni petn rekte dc ĝi. scnpagc. Jcn novaj
ddonaĵoj ĝiaj: (prezoj cn gnik.)
Sendiuloj ŝturmas Dncpron (0,15), pri kulturbatalo.
Nova kaj malnova uzinmajstroj (0,25), pri -liberiĝo el ti*
raneco de industriistoj. Pro kio J. Liebhardt cstis prcmi-
ita je ordeno de Lenin (0,30), prj pionircco. Ce abismo
(0.45), rakontoj de bulgara verkisto lirinia pri klasbatalo,
malriĉula vivo k. s. Solidareeo (0,80), originala, pri duin-
revoluciaj okazaĵoj. La krizo (0,15), iom el la aktuala
politiko. Apud landlimoj (0,90), iiiteresaj priskriboj pri
konstrua laboro en apudli-maj regionoj de Sovjetunio. La
abomcnon kontraŭ miiito montras alinco sur p. 49: „Post
du monatoj en la valo, koninta nur belegan paŝmanicron
de kameloj kaj maternatikan idiotismon de kanonpatoj
— en la valo estis kanonpafejo komenciĝis la konstru-
ado u . Proleta Hsperantokurso de S. Rublev (1.—), tri
eldonoj: franca. germana, rusa. Nova, supozcble trc
bonefika aranĝo. korc-kta Iingvo, bona papero.
Dcnove ini petas, ke oni tie sendu al mi por recenzo
eldonajojn, kiuj ne havas iun rilaton kun nia speciala
uiovado. Nc estas la tasko dc nia modesta bultcno, ra-
porti pri ciaj esperantaj eldonaĵoj; tion faras la ĝeneralaj
esperantaj gazetoj (Hspcranto, de UEA; Heroldo) kaj la
naciaj organoj. La red.
Kvitancoj.
Post la kvitancoj en „Vegetarano“ XlV/4, la kasisto
ricevis jenajn pagojn aŭ informon pri jenaj pagoj faritaj
al la landaj sekretarioj (ciferoj sen monunuo en germanaj
inarkoj, nonioj seii titoloj):
G. H. N„ Parizo, ffr. 20.—, Frbding dol. 1.—, Anderson
dol. I.—, Steckel dol. 2.— , Grots sfr. 4. , Kruminŝ sfr.
4. —. Rissom, Tarnovv, Ahrens, Helfcrs, Funken, Kibat,
Kermann, Christaller, Sack. Glascr, ĉiu 3. . ge-Bune-
mann 4.50, Etzold 5. . Jacob ffr. 25. , Gicquel ffr. 40. -.
Catibel, Royer, Marty, ĉiu ffr. 20. , Rambousek kĉ.
100. . Mai kĉ. 50. , Berger 1.87, VVallis 1.75. Sclmiidt
1.50, Kropp 2. , Schernikau 3.12. Fratinoj Bartholome\v
ŝil. 10/-, Bluett ŝil. 10/-, ge-Lane ŝil. 8/-, Harris ŝil. 5/*,
llavvkins, ge-Merrick, ge-Blaise, ĉiu ŝil. 4/- Pomona nt!.
5. —, ge-Roskes nfk 4.— Roos nfl. 2.50, Kool, Arriens,
V EGFTARANO
11
de Vries, Aalders. (H>edhecr, Lissauer, Pmhnff, ĉiu
nfl. 2. , Hihari, Antolik, Joo, Ader, Fink (I ; oNcr), ciu
X . Kull emk. 6, . Hehni Preseti, Hilda Dreseu, Nii.
ĉiu ekr. .
Koran dankon al ĉiuj patfintoj! Kelkaj fideluioj al-
donis donacon al sia kotizo, kio estas speciale dankinda
kaj ebligas al ni sendi, kiel ĝis nun, la bultenon al nuiba;
iepamntaj i nteresuloj.
Hilanco de la
interuacia Vegetara Ligo Hsperantista (V. L. E.)
ie la 31.12.1931.
Sumoj en germanaj markoj.
Ŝuldo
Havo
Saklo laŭ „Vegetarano“ XIV/l
13.09
kotizoj kaj donacoj dum 1931 .
557.73
preskostoj ipor la bulteno .
477.47
afranko por la bultcrio
. 124.00
ĝeneralaj spezoj.
10.09
saldo (malhavo aŭ deficito)
66.87
Efektivaj kontoj:
624.65
624.65
Suldo al la kasisto ...
77.18
havo ĉe landaj sekretarioj
10.31
satdo, malhavo, kiel ĉi-supre .
66.87
77.18
77.18
Nj cniris la jaron 1931-ati kuu deficito dc gmk. l.UD
kaj eiiris el ĝi kun deficito dc CTik. 66.87, kaj ni do el-
spczis jrmk. 53.78 pli tnulle, oi nj enspezis. kvankam 1 1
sumo de la kofizoj kaj donacoj kreskis je «mk. 3.71. La
kauzo estas pli granda elspezo por la bulteno. kiu en-
Iiavis en 1930 entute 36 paĝojn kaj cn 1931 46 paĝoju.
Paralele kun la amplekso de nia organo kreskis ankau
la afrankspezoj kaj eĉ io«m pli multe pro la pli jjranda
dissehdo dc bultcnoj. La leffantoj eble memoras. ke en
1930 ni eldonis mir 3 numerojn anstatau 4, por eliri el la
deficito.
Mi sinccrc dankas la douaeemajn samkleaiioju pro ilia
bona helpo kaj precipe la landajn sekretariojn, kiuj faris
Ire dankindan laboron, eivkasigante kaj transsendante al
mi, kun akurata detaliffo. kotizojn dc siai satnlaucfanoi.
Mi havas la firman fidon, ke malMrau la kriza tempo ni:i
eutrepreno povos pluekzisti, kaj mi insiste pctas, ke ĉiuj
ĝisnunaj helpantoj kaj kunlaborantoj restu fidelaj al nia
kotmma afero kaj haviKU al nia etrtrepreno nova.ni amik-
(♦jti helpemajTi.
Jam tre ofte mi ripetis, ke ueniu laboro farata de in
ajn samideano por nia bultcno estas pajrata kaj ke nia
Inilteno ne devus esti konsidcrata de la amikoj kiel varo
aĉetita per abonpago kaj liverota al Ia pagintoj. sed kiel
:ezulto de nia koniuna laboro, por inontri al la ekstera
inondo la gravecon de vegetarismo kaj Esperanto knt
nutri intcr ni ia senton de translima solidarcco.
Ne forgesu repagi la kotizon por la nova jaro. Mi
ankoraŭ ne scias, lau kia grado ni povos daurigi la kua-
laboron kun la (ne-esperantista) internacia asociaro
J. V. U.“, kiu opinias, ke la spezoj por partoprono en
b preskostoj de nia buiteno estas tro altaj. La intcr-
traktadoj ankoraŭ ne estas finitaj; sed kun aŭ sen ĝi ni
ccrte trovos la vojo-n, por daŭrigi nian laboron. Se ne-
cese, ni devos limigi la nonrbron de niaj paĝoj,
Pro la bona ordo mj konstatas, ke la supre prezeutitaj
cueroj absolute akordiĝas kun la kontlibroj -de nia lig.K
Oscar Hŭnemann, kasisto.
Respondoj, iniormetoj t petoj kaj deziroi.
I a 6-a lutinonda Konterenco por Edukadretorino
okazos en Nico (Alpes-Maritimes, Francujo) de Ia 29-a
de julio ĝis la 12-a de aŭgusto 1932. Inforrnoju donas
s-ino D-ro Elisabeth Rotten, Dresdcno-Hellerau, Schiri-
platz 8,
La Svisa C entro de Porpaca Laboro liavas la a-dre-
son: Zŭrich 1, GarteiilioCstraGe 7.
La redaktanto ne povas respondi individuc al ĉiu poŝt-
karto aii lctcro ricevita. I re ofte oni pctas inforniojiL
kiujn per iotn da atento oni trovas en nia bulteno mem.
Ne sendu al la redaktanto por recenzo presaĵojn, kiuj
nc tuŝas la specialaju celojn de nia organizo. Ni devas
nepre ŝpari lokon kaj ne povas troarnpleksigi 1a raporton
pri eldonajoj esperantaj.
Kimlahoro por la bulteno estas arde dezirata; sed ne
sendu longajn artikolojn; ĉar ni ne huvas lokon por ili.
kaj en biitteno. kiu aperas mir trimonate. estas neopor-
tune, publikigi artikolojn kun daŭrigoj.
Represo kaj traduko ej nia bulteuo estas permesata
kaj eĉ dezirata; sed oni indiku kid fonton de intormo
nian egetaranon“!
Angla Lingvo-Instruado en niodesta Vegetara Heimo
por gejunuloj. La studantoj devas esti rŭkomenditaj de
sja.i ĉefinstruistoj. Seniajne 30 sil. au egalvaloro. F-ino
A. W. VVailis. urho Cardiff. 71 Komill.v Rnad.
Konkurso de la „Trait dTJnion“ por Esperantistoj: La
premion de tiu ĉi konknrso (ffr. 250,- ) gajnis s-ino
Ainalie Hcrger, Viono; por du kromaj premioj (sj oni
volas aldoni premiojn) estas proponitaj s-ro W. P. Roe-
lofs, Soest, Nederlando, kaj s-ro Karl Nebenzahl, Vieno.
P, S. en Valki: Mi ĉiam setidadis la bultoiion al. vi; se
vi ne ricevis ĝin, la poŝto estas kulpa.
A, 13., Vieno: Volonte rni notas vian aliĝon, ee kun
malgrandigita kotizo, kaj sendos regule al vi la bultenon.
2<i-jara juniilo deziras edziĝi kim juna vegetaranino
konvirvkita. Li havas servon en oficejo kaj havas ĉam-
bron en Moskvo. Interesulinoj skribu ruse aŭ Esperantc
al adreso: Sovjetunio, Moskvo, 9-a poŝtsekcio, poste
rcstante (do vostrebovauija), Konovalu Ivaim Andreje-
viĉu. aldonante foton.
Ekzempleron de „Vegetarano M XIV-I (jamiaro marto
1931) serĉas K. H. Schmidt, T3eflfrio-Patikow, Eschen-
graben 21, («ennamijo.
Ceĥoslovakai anoj de nia movado povas pagi sian ko-
tizon en la poŝtkonton de sainideano Franz Hub, Jablo-
nee nad Nisou (Gablonz a. N.) sub nurnero ,74.430 Praha\
U transdonos la monon al nia sckretario Frnil Mai.
Francujo. Ni akceptas senpage la ten-distojn kaj
inojn, al kiuj plaĉos viziti la pitores-kan regiunoii „Le
Ouercy‘\ Skrilni al; Fratoj Faure, La Maynardie.
Saint-Cere (Lot). Francujo.
rabako. La adreso de la franca kontrantabaka uiov-
ado estas: Societe contre le 4'abac, 12 Ruĉ Jacob, Panzo
VI. La 31. I. Han-Ryner faris paroladon pri „1 a tabako
kontraŭ la individueco‘\
La Esperanto-Grupo en Barry, adreso f-ino E. Haid-
win SiTiitĴi, 61 Porthkerry Road, Barry, Glam., Britujo,
arariĝis oktagan paskan Ce-kurson, 12 km de ('ardiff,
okcidente, ĉe la maro. Instruonto S. Pragano, Barrv
estas hela banloko en Sudkimrujo, tri horojn, fervoje, de
Londofio.
I)-ro Josiah Oldfield, la fama fondiuto de ia „Fruitari-
an $ociety“ en Doddington, Kent, Anglujo, kiu admi-
uistras.Ia „Lady Margaret HospitaI“, insistas speciale
infcmacia Vegefara llnio. / Thc infernafionai VeiSei arian llnion.
UnionlnfcmafionalcVCĜefaricnnc. / lnfemaf.VegcfarisdieUnion.
Sckrctario: Hans Erwin Feix, Giselagasse 14T3, Warnsdorf, Ĉeĥoslovakujo.
Kasisto: Oluf Egerod, Rodkildevej 40, Bronshoj, Kopenhago, Danujo.
25-a Buitcno.
Komciiciĝis la jaro J9.t2-a, la jaro dc la Oka Inter-
uacia Konjjreso de VeKetaranoj, kaj la sekrctario Fcix
scndas tiuoka/.c bondczirojn al ĉiuj sarncclantoj. I.i cs-
peras, kc la nova jaro donos novan antaupuŝon al nia
inovado kaj kc multaj amikoj partoprcnos en la kon-
grcso.
Samtcrnpe la kasisto petas, ke ĉiuj aliĝintaj societaj
laŭehle plej baldaŭ sendu al li siajn kotizojn laŭ jcna
adrcso: Oluf Hjccrod, Kopenliago. Rddkiklcve.i -10.
Brdnshdj, Danujo.
Bonvolu sendi al la sekretario viajri respondojn al
jenaj statistikaj kaj kongrcsprcparaj dcmandoj:
1. Kiom da anoj liavas via societo?
2. Kiujn gravajn laborojn (propagando, konstruo. el-
donado ktp.) povis pienumi via societo post la lasta kon-
grcso ĝis nun?
.1. F'l kiuj personoj konsistos dmn 1932 via cstraro?
4. Kiujn reprczentantojn el via lando vi scndos eit la
honoran komitaton de la Oka Kongreso (se vi ankoraii
ne skribis pri tio)?
La provizora prograitio por la tagoj cn Berlino kaj
Fdcn cnhavas jcnajn punktojn:
Sabaton, la 9,7.32: Bonveniga vespero en la Dotno
dc Italaj Artistoj. Berlino.
Dimanĉon, la 10.7.32, oni vizitos dunr !a tnta tag->
la kolonion Edcn, kie la sekretario Bartes prcparas tre
riĉan prograrnon cnhavantan solenan prezentajon, popol-
feston, amikan kunvcnon ktp.
Lundon, la (1.7.32. ni aŭskultos du aŭ tri pamiadojn
dc emincntaj sanicelanoj pri la graveco dc );t vcgetarisino
laŭ vidpimktoj popolhigiena, ekonomia kaj etika. Sckvos
diskutado.
Mardon, la 12.7.32, la fremdaj delegitoj povos raporti
detalc pri la progreso de la vcgetara movado cn siaj
lattdoj. Ni espcras, kc la raportoj donos valorajn instig-
ojn. reciproke. al ĉiuj delegitoj. La rczultanta diskuto
donos okazon por persona intcrkoniĝo kaj amikiĝo al la
reprezentantoj de la diversaj landoj.
La kunestado inter la verdaj muroj de la kolonio
Bden. malproksiine de la grandŭrba bruo kaj de m ĉin-
taga vivo, karakterizos nian Okan Kongreson.
Merkredon, la 13.7.32: Matene komuna ckskurso al
Potsdam kaj posttagmezc vizito al )a unua germana
PrieBnitz-malsanulejo cn Mahlow. De tie ia partoprcn-
antoj reveturos al Bcrlino.
Ĵaŭdon la kongresanoj veturos al Hambiirgo. La anoj
de la Hamburga vegetara grupo aranĝos viziton al la
urbo kaj la liaveno, kaj poste adiaŭan kunsidon.
Bonvolu aliĝi laŭeblc plej frue al la kongreso ka.i rcs-
po-ndi rapide al la ĉi-supraj demandoj.
25 th Rulletin.
19.32. tlie year of our Eighth International Vegetarian
Congress, has commenced, and the Secretary Fcix wants
to send on this occasion hearty wishes to all friends of
our cause. Fle hopes tlrat the nevv year vvill give new
impulses to our movement and that many friends vvill
join the congress.
At the same time. the trasurer asks all affiliated so-
cieties to send a-s soon as possible their contributions.
Address: Mr. Oluf Egerod, Copenhagen, Rddkiklevej 4ŭ.
Brdnshoj, Denmark.
Please send to our secretary your reply tipon the
foliovving uuestions:
1. What is the mimber oi members of your orga-
nization?
2. Which results were achieved by your activitv
(canvassing, buildings, publisbing etc.) since our last
Congress?
3. Give the names of the mernbers of your Board.
4. Indicate tbe name of the prominent representativc
of your country vvho is to be put on tlre list of Honorarv
Delegates (unless alrcady done).
The provisional programme dravvn up for the days
at Eden and Berlin contains tlie following items:
Saturday, July 9th, 1932: Welcome evening in the
House of Italian Artists (ltalienisches Kunstlerhaus).
Simdav, July lOth, entirely dcdicated to a visit of the
Vegetarian Colonv at Eden. Railway Statiou Oranien-
burg, vvhere our Congress Secr. Bartes prepares a rich
programme with a festive play, popular entertainments
and social arrangemcnts.
Mondav, Julv 11 th; Tvvo or tlirec specchcs otf cmiuent
vegetarians about thc relations bctvveen vegetarianism,
public heaith, economy and ethics,
Fuesday, July I2th: Reports of thc ioreign delegates.
These reports. no doubt, will give valuable suggestions
to all delegates. reclprocately. They vvill be follovved
by discussiorrs which are expected to cncourage per-
sonal acquaintances betvveen rhe represcntatives oi the
various countries.
Our gatherings within the green walls of the Eden
Colony, far froni the noise of a big town and the evcry-
day life, vvill give our Eiglith Congress its characte-
ristics.
Wednesday, July 13th, Drive in common to Potsdam,
in tlre morning, and in the afternoon visit at the first
PricBnitz Hospital at Mahlovv. Tlience return to Berlin.
July Uth: To Hamburg, vvhere the local vegetarian
group vvill arrangc sight-seeing through the tovvn and
tlie harbour. follovved by a good-bye evening.
Pleasc inforrn us as soon as possible about your par-
ticipation and replv to the above questions.
por gravedaj virinoj pri frukta dicto. Hble li pŭvos ĉeesti
la 8-au internacian vegetaran kongreson. l.i faris parol-
adon en la Medicina Societo pri „Dieto en rilato al mort-
risko de patrinoj“.
l.a redaktanto de „Vegetarano“ ne estas kolektanto
de io ajn krom adresoj de veraj interesuloj pri nia Vege-
tara Ligo Esperaniista kaj ĝiu organo. f } ro tio, ne sendu
al li poŝtmarkojn, poŝtkartojn ktp. kiel pagon por la ligo.
PRtSO. HflOLDO D£ ESPER*8TO, KĜt-M|